تراژدى تكرار و تكرار

فریده جلایی‌فر- روانشناس و منتقد اجتماعی

گمان بر اين است كه حكومت‌هاى استبدادى و ديكتاتورى، استقلال فكرى را نابود واز همگرايى انسان‌ها، به هر بهايى جلوگيرى می‌کنند.

اما نقش انسان‌ها در برپايى يك حكومت ديكتاتورى چيست؟

آيا اين روند، يك روال بده بستان ندارد؟

آيا ما چون در يك حكومت استبدادى رشد كرده‌ايم، در يك جغرافياى دموكراسى هم، به اَشكال گوناگون استبداد را تكرار نمى‌كنيم؟

چهار دهه از انقلاب ٥٧ مى‌گذرد و ما هنوز در خم يك كوچه‌ايم، و هيچ شكلى از هماهنگى‌، همراهى و همدردى در ما ديده نمى‌شود و هر يك از ما سازى دگرگون ساز مى‌كنيم !

آيا قرار نيست ما در تاريخ خود نقشى داشته باشيم؟

در داخل وضعيت روشن است، خفقان، زورگويى، كشتار و انكار ابتدایى‌ترين حقوق انسانى .

اما ما در خارج از مرزها چگونه زيست مى‌كنيم؟

همچنان در تفكر قبيله‌اى‌مان درجا مى‌زنيم، و هر كس همانند ما نباشد از ما نيست !

اصطلاح «خودى و غيرخودى» تنها در ايران مصداق ندارد. در اين سوى مرز هم، پر رنگ‌تر از آن چيزى است كه ما تصور مى‌كنيم !

ما هنوز نياموخته‌ايم كه مى‌توان متفاوت بود و متمدنانه با هم زيست. هرآن‌چه مورد قبول ما نيست (حتا اگر واقعيت داشته باشد) به آسانى برچسب مى‌خورد و اتهام آسان‌ترين واكنش ماست !

بار ديگر مردم درمانده‌ى ايران معترض شدند. اعتراضى برای بودن و زيستن شرافتمندانه و به غيرانسانى‌ترين روش آن‌ها را خاموش مى‌كنند و ما با دستى از دور بر آتش داشتن، به جان هم افتاده و يكديگر را با زشت‌ترين كلمات و اتهامات محكوم مى‌كنيم!

مقاله‌ها نوشته مى‌شود، بررسى‌ها و تحليل‌هاى متفاوت صورت مى‌گيرد، به تجمع‌ها و پرچم‌ها متوسل مى‌شويم اما از همدردى و همراهى به معناى عميق آن خبرى نيست!

:تى اس إليوت

«.من هيچ دليلى نمى‌بينم كه تنزل فرهنگ از اين هم فراتر نرود، و چرا نبايد دوره‌اى را پيش‌بينى كرد كه مى‌توانيم بگوييم، اصلا فرهنگى وجود ندارد»

رويدادهاى پس از انقلاب ٥٧ همگى ما را غافلگير كرد. هيچ‌یك از ما نظامى چنين ظالم و غيرمردمى را تصور نمى‌كرد، اما بار ديگر غافلگير شدن قابل توجيه نخواهد بود .

ما برون مرزى‌ها بايد اگاه باشيم كه مسئوليت داخل را هم داريم، و نمى‌توانيم هر چه مى‌خواهيم بگوييم و انجام دهيم، بدون در نظر داشتن حيات و شرافت انسان‌هاى درمانده و مستاصل داخل !

ما خارج نشينان آيا پاسخگوى آنچه مى‌كنيم و آنچه مى‌گوييم هستيم؟

آيا آمادگى براى پرداخت هزينه‌هاى گزاف را داريم؟

آيا از سهم مردم داخل مصرف نمى‌كنيم؟ 

:آنتونيو گرامشى

«.تنها راه پيش‌بينى آينده، عبارت است از اتحاد و تشريك مساعى تا رويدادهاى آينده باب ميل ‌درآيند و از رويدادهاى نامطلوب در امان بمانيم» 

هر انسانى به شكلى مداوم در حال تغيير و دگرگونى است. فهم حداقل دموكراسى در اين است كه ابتدا خود را و سپس ديگران را بفهميم.

با متانت به دنبال زمينه‌هاى هم‌رنگ باشيم و نا همرنگى‌ها را بپذيريم و از كين‌هاى قديمى بگذريم. آشفتگى‌هاى ذهنى‌مان را كنترل كنيم و همراه يكديگر براى هدفی يگانه قدم برداريم .

اگر همراهى را نياموزيم نبايد در انتظار آينده‌اى روشن بود!

بيش از ١٠٠ سال است كه در راه آزادى و حرمت انسانى تلاش مى‌كنيم و هنوز آن را به دست نياورده‌ايم!

آيا زمان آن نرسيده كه عميق‌تر به خود نگاه كنيم و دريابيم درد كجاست و درمان چيست؟

بايد انتخاب كنيم: همراهى و تمرين دموكراسى، يا از هم پاشيدن و نابودى .