یکی از کهنسال‌ترین مهاجران ایرانی-کانادایی در ۱۱۳ سالگی درگذشت

Aug 17, 2019

محمد تاج‌دولتی

انسان‌هایی که در جهان زندگی پس از صد سالگی را تجربه می‌کنند، کم شمارند. در این میان مردانی که از مرز صد سالگی عبور می‌کنند کم شمارترند. تعداد ایرانیانی که یک قرن زندگی را پشت‌سر می‌گذارند از میانگین کهنسالان صد سال به بالا در جهان کم‌تر است. و طبعا در میان ایرانیان مهاجر، کهنسالان بالای صد سال نادرند.

یکی از کهنسال‌ترین مردان ایرانی( اگر نه کهنسال‌ترین) دو روز پیش در شهر تورنتو در سن ۱۱۳ سالگی آخرین برگ دفتر زندگی‌اش را نوشت و رفت.

محمد محی‌الدین، متولد سال ۱۲۸۶ شمسی برابر با ۱۹۰۶ میلادی بود. یعنی در سالی که انقلاب مشروطه در ایران پا می‌گرفت در شهر تفرش به دنیا آمده بود.

در سال ۱۳۱۴ شمسی از دانشکده افسری دوران رضا شاه با درجه ستوان دومی فارغ‌التحصیل شده بود و تا درجه امیری در ارتش خدمت کرده بود.

محمد محی‌الدین را در بحبوحه‌ی صد و شش- هفت سالگی چند بار دیده بودم و دو سه بار ساعاتی با هم گپ زده بودیم. در سال‌هایی که در بنیاد پریا بودم، روزهای جمعه هرهفته روز شهروندان ارشد بود. ۵۰-۶۰ نفری از زنان و مردان سالمند جامعه ایرانی- کانادایی بزرگشهر تورنتو از صبح می‌آمدند و دورهمی داشتند با بازی و سرگرمی و  دیدار و نقل خاطرات، تا ساعات عصر که برخی‌هاشان به سختی دل می‌کندند که بروند.

در یکی از همین جمعه‌های شلوغ و پر رفت و آمد، میان تلفن‌ها و کارهای گوناگون در دفتر بنیاد مشغول بودم که آقای محی‌الدین( که با اعضای خانواده‌شان آشنا بودم و خود ایشان را هم چند بار دیده بودم)، با پرونده‌ای زیر بغل وارد شد و گفت فلانی شما هستی؟ گفتم بله. گفت آقای تبریزی(بنیانگذار و مدیرعامل بنیاد) گفته بیایم پیش شما.

نشست و بلافاصله پوشه زیر بغل‌اش را گشود و ده‌ها صفحه کاغذ دست‌نویس را بیرون آورد و گفت می‌خواهم کتابم را چاپ کنم. گفتم ما که اینجا کتاب چاپ نمی‌کنیم. محکم گفت:«می‌دانم. آقای تبریزی گفته شما که اهل قلم و نوشتن هستی این نوشته‌ها را ببینی و نظرت را بگویی که چطور باید برای چاپ آماده شود».

گفتم امروز که با این شلوغی فرصت نیست صحبت کنیم. شما در میان دوستان هم سن و سال باشید تا وقتی خلوت‌تر شد با هم صحبت کنیم. برخاست و گفت وسط هفته بیایم خوب است؟ گفتم بله. برخاست و نوشته‌ها را لای پوشه گذاشت و از دفتر خارج شد.

GreenFlow

چند روز بعد آمد. نشستیم به صحبت. شیرین سخن بود و شروع کرد خودش را معرفی کردن و توضیح داد که این نوشته‌ها خاطرات بیش از ۸۰ سال زندگی اوست و می‌خواهد برای نسل جوان بازگو کند. چند صفحه از دست‌نویس‌هایش را داد که بخوانم و مفصل در باره‌شان توضیح می‌داد.

می‌دانستم که یکی از ویژگی‌های کهنسالی فراموش کردن خاطرات نزدیک و به خاطر داشتن دقیق خاطرات دور و گذشته است. اما باور نمی‌کردم که کسی در سن صد و شش هفت سالگی تا حد شگفت‌انگیزی خاطرات ۷۰ یا ۸۰ سال پیش را بیاد داشته باشد و انگار که فیلمی در پشت پرده چشمانش نمایش داده می‌شود، جزئی‌ترین نکته‌های یک رویداد یا ترسیم چهره و اخلاق و کردار فردی را به دقت بازگو کند.

دیدار‌هایمان یکی دو جلسه دیگر هم ادامه داشت و با هر پرسش کنجکاوانه من انباری از خاطره‌های دور زندگی حرفه‌ای و نظامی و وضعیت اجتماعی دوران رضا شاه را تعریف می‌کرد. از ایران که صحبت می‌کرد قطره اشگی از چشمانش سرازیر می‌شد. در این فکر بودم که با فرزند مرحومش و دیگر اعضای خانواده صحبت کنم تا اگر موافق باشند و باشد، حرف‌ها و خاطرات شفاهی‌اش را ضبط و ثبت کنم.

مدتی گذشت و دیگر خبری از آقای محی‌الدین نشد. سراغش را گرفتم و گفتند کهولت سن یاری‌اش نمی‌کند. اما سرحال بود و قبراق. می‌گفت هرگز بیمار نشده و دارو مصرف نکرده است. حس شنوایی‌اش ضعیف بود اما سمعک و عینک نداشت. رفتارهای نظم نظامی را در صحبت کردن و راه رفتن و برخوردها سعی می‌کرد حفظ کند.

گذشت تا مراسم جشن نوروزی سال ۲۰۱۸ که از طرف نخست وزیر سابق انتاریو و دکتر رضا مریدی ترتیب یافته بود که دوباره آقای محی‌الدین را دیدم. سلامی دادم و خودم را معرفی کردم که طبعا به خاطر نیاورد.

برادرم جمشید که عکاس است و با من بود را به آقای محی‌الدین معرفی کردم و خواستم اجازه دهد چند عکس از او بگیرد. دوربین را که دید گفت «بله حتما. این‌طور بنشینم خوب است؟» گفتم بله فقط اگر ممکن باشد کلاه شاپوی خودتان را هم بگذارید سرتان. لبه کلاهش را درست کرد و برسر گذاشت با ژستی آماده و گفت:«ولی پاپیون ندارم». گفتم مهم نیست همین‌طور خیلی خوب است. 

تصویرهایی که در اسلاید شو این مطلب هست، حاصل آخرین دیدار ما با آقای محمد محی‌الدین بود.

ایرانی مهاجری، که به احتمال بسیار کهنسال‌ترین مهاجر ایرانی بود که با دنیایی خاطره و سرشار از حس میهن دوستی، در سیزدهمین سال سده دوم زندگی‌اش، در آرامش و میان عزیزانش درگذشت. یادش گرامی.

خاطره‌های جنایت پرواز پی‌اس ۷۵۲

خاطره‌های جنایت پرواز پی‌اس ۷۵۲

انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز PS752 در ادامه فعالیت‌های متمرکز بر #دادخواهی ، اقدام به انتشار سه کتاب تازه با عنوان‌های « نباید نوشته می‌شد- جلد ۱ »، « نباید نوشته می‌شد- جلد ۲ » و«سرخ در آغوش آسمان» کرده است.

همدردی با شیطان، شو موزیکال رها جوانفر

شو موزیکال «همدردی با شیطان» اثر رها جوانفر، هنرمند و موزیسین ایرانی-کانادایی، با هنرمندی گروهی از موزیسین‌های ژانرهای جاز، بلوز و راک‌ اند رول و نیز هنرنمایی نغمه فرهمند، نوازنده تنبک، دف و تمپو کاری منحصر به فرد و بسیار دیدنی است.

جایزه یافتن الناز حاج تعمیری دو برابر شد

یک سال پس از ربودن و ناپدید شدن الناز حاج تعمیری، ۳۷ ساله، توسط سه مرد با لباس مبدل پلیس در شمال تورنتو، جایزه پیدا کردن او از ۵۰ هزار دلار به ۱۰۰ هزار دلار افزایش یافت.

جشن یلدای ایرانیان بزرگشهر تورنتو

سازمان I2CRC روز دوشنبه ۱۸ دسامبر ۲۰۲۳، بمناسبت شب یلدا جشنی در محل این سازمان در شمال شهر تورنتو برگزار کرد. در این مراسم بیش از صد تن از شهروندان ارشد و گروه‌های سنی جوانتر شرکت داشتند و از برنامه‌های متنوع هنری و تفریحی این مراسم استفاده کردند.

شب همبستگی با ایران، شب اعتراض است

روز ۲۵ ماه مارس یکی از بزرگترین و مهم‌ترین گردهمایی‌های فرهنگی-سیاسی، پس از آغاز جنبش انقلابی زن، زندگی، آزادی، در شهر تورنتو برگزار می‌شود.

مراسم یادبود داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر در تورنتو

گروه فرهنگی هنری موج نو با همکاری نهاد پرشین سیرکل، روز یکشنبه ۲۹ اکتبر مراسم یادبودی برای داریوش مهرجویی و وحیده محمدی فر، در بنیاد پریا، در شمال شهر تورنتو برگزار کردند.

اعتراض دکتر رضا مریدی به نخست وزیر اسرائیل

رضا مریدی خطاب به نتانیاهو: من قویاً از شما می‌خواهم بعنوان رئيس دولت اسرائیل، با شفافیت موضع دولت خودتان را در رابطه با تقاضای نمایندگان پارلمان اسرائیل اعلام کنید.

نرگس اسکندری شهردار فرانکفورت: به زنان مبارز ایران افتخار می‌کنم

گفتگوی پرژن میرور با نرگس اسکندری-گرونبرگ، نخستین شهروند آلمانی ایرانی ‌تبار که در یک شهر بزرگ در آلمان، به عنوان شهردار انتخاب شده است.

چهره نگاری عباس میلانی از استاد شجریان و ماجرای قانون اساسی او

رونمایی از جلد دوم کتاب «سی چهره» اثر دکتر عباس میلانی، نویسنده و استاد دانشگاه استنفورد، روز شنبه ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۳، در محل بنیاد پریا برگزار شد.

تظاهرات ایرانیان بزرگشهر تورنتو برای حمایت از آبادان

دو هفته پس از فروریختن مرگبار ساختمان متروپل در شهر آبادان، بیش از ۴۰۰ تن از ایرانیان بزرگشهر تورنتو تظاهراتی برای حمایت از مردم آبادان برگزار کردند.

البرز که می رفتیم

البرز که می رفتیم

در گزارش اختصاصی #پرژن_میرور صحنه‌هایی از مستند «البرز که می‌رفتیم» و گفتگو با کارگردان مستند و چند تن از فارغ التحصیلان سابق دبیرستان البرز و یکی از دبیران سابق معروفترین نهاد آموزشی مقطع متوسطه در ایران پیش از انقلاب را ببینید.

هشدارهای پلیس ایرانی-کانادایی به مهاجران و شهروندان

هشدارهای پلیس ایرانی-کانادایی به مهاجران و شهروندان

نا آشنا بودن گروه قابل توجهی از مهاجران تازه وارد به کانادا و حتا مهاجرانی که از سال‌‌ها پیش به این کشور آمده‌‌اند، با قوانین گوناگون و نقش و وظیفه مأموران پلیس در رده‌‌های مختلف فدرال، استانی و شهری، گاه مشکلات و دردسرهای قانونی پیچیده‌‌ای برای آنان بوجود می‌آورد.

جشنواره نوروزی تیرگان و آینده‌ای نامعلوم

جشنواره نوروزی تیرگان و آینده‌ای نامعلوم

آیا جشنواره نوروزی ۲۰۲۴ آخرین برنامه تیرگان است؟
چرا برخلاف نهادهای فرهنگی مشابه در جوامع مهاجرتی غیر ایرانی در کانادا و کشورهای دیگر، تیرگان نتوانسته است دوام و بقای خود را با تکیه به حمایت‌های مردمی پایدار تضمین کند؟

انقلاب ٥٧ و زخم‌هاى آن

انقلاب ٥٧ و زخم‌هاى آن

در جامعه‌اى كه هر گروه، هر حزب يا هر ايدئولوژى و طرفدارانش، ديگرى را قبول ندارند و همه ديكتاتورهاى كوچكى هستند، هرگز آزادى به دست نمى‌آيد.
٤٥ سال از انقلاب (شكوهمند يا نكبت) مي‌گذرد و هنوز يك اپوزيسيون يك دست و آزاديخواه نداريم!

به خبرنامه پرژن میرور بپیوندید

Join our mailing list to receive the latest news and updates

You have Successfully Subscribed!

Share This

Share This

Share this post with your friends!