به بهانه نمایش فیلم آواز خدا
دکتر ابوالفضل اقوامی
سالها است نوای آسمانی تنبور تنم را لرزانده و آتش به جانم ریخته، بی آن که بدانم علتش چیست؟ چه در سال های اقامت در کرمانشاه در کودکی و سفر به شهرستانهای مختلف آن نواحی، چه سالهایی که بنا به الزام شغل و زندگی، در شهرهای مختلف استان خراسان، گشته و زندگی کرده ام، در همه این سالها، هیچ گاه علت تأثیر رمز آلود این ساز، علیرغم سادگی بیش از حدش بر من مکشوف نگردیده بود.
توفیق یارم شد و در تاریخ پنجم دسامبر ۲۰۱۸ (۱۵ آذر ۱۳۹۷) در اولین نمایش عمومی فیلم مستند “آواز خدا”، اثر هنرمند ارزنده عارف محمدی، در تورنتو حضور یافتم.
فیلم خوش ساخت و ارزشمندی که روایتگر داستان سفر او است به مهد “تنبور”، کردستان، البته با نیّت تهیه گزارش از کهنسالترین تنبورنواز و در عین حال مرشد معنویِ یکی از آیینهای عرفانی کهن ایران (یارسان)، سید قدمیار، که شور بختانه اندکی پیش از سفر روایتگر، به رحمت خدا میرود.
این سفر بهانهای میشود تا تاریخچه چند هزار ساله تنبور و نیز آیین یارسان توسط دکتر بهمن کاظمی، پژوهشگر و موسیقیدان، شکافته و بررسی شود.
فیلمبرداری، تدوین، دکوپاژ و بطور کلی همه عوامل فیلم در تراز جهانی و حاصل سالها مرارت و تجربه فیلمساز به طور اخص و سایر همکارانش بطور اعم می باشد.
موسیقی که موضوع اصلی فیلم است و نیازمند دقت و وسواس زیاد، بسیار هنرمندانه بکار گرفته شده بود، بخصوص موسیقی کردستان که بسیار غنی است و به اندازه خودِ تنبور قدمت و ظرافت دارد. در حالی که بعلت حساسیت مطلب، می توانست مهمترین نقطه آسیب فیلم باشد، برعکس نقطه قوت فیلم گردیده است.
انتخاب و توصیف الحان مختلف آوازها و مقام های موسیقی نواحی کردستان، آن هم به صورت مستند و علمی بسیار خوب انجام شده و با اینکه در بخش اجرای موسیقی در فضای باز، صدابرداری سر صحنه انجام نشده، ولی صدا و تصویر کاملا هنرمندانه سینک و منطبق شده اند.
البته به نظر من صحنه نواختن تنبور بر بالای صخره و سنگ به همراه رقصِ سماع، اگرچه نمادین و بسیار زیبا است و استفاده از تکنولوژی های جدیدِ فیلم برداری با پهپاد آن را بسیار زیبا کرده، اما تا حدی روایت طبیعی و مستند گونه فیلم را آسیب زده است. ضمن اینکه اصولا این گونه رقصِ سماع، مخصوص قونیه و دراویش آن جا است و در کردستان آن چنان رایج نیست. صحنه های زیبا و هزار رنگ تنبور نوازیِ دسته جمعی یارسانی ها به اندازه کافی واقعی و تأثیر گذار بودند.
تحقیقات کامل و جامع در مورد تنبور و آیین عرفانی “یارسان” که از زبان دکتر بهمن کاظمی، پژوهشگر و موسیقی دان شنیده می شود، به حق مهمترین نقطه قوت فیلم و پاسخ بسیاری از ناگفته ها در مورد این ساز عرفانی و باستانی است.
تنبور در سفر دور و دراز چند هزار ساله اش به همه جا سفر کرده و در مناطق مختلف اسامی مختلف یافته است. منجمله در خراسان دو تار نام گرفته و نوازندگان ابتدایی و اصلی اش ساکنان کُرمانْجِ شمال خراسان (ایلی از کردهای ایران که در همه جای ایران پراکنده شده و به زبان خاص کُرمانجی سخن میگویند) بودهاند.
بزرگانی از خطه خراسان که من میشناسم، عثمان حق پرست و غلامعلی پور عطایی از جنوب خراسان و حاج قربان سلیمانی و حسین یگانه و فرزندش محمد یگانه از نوازندگان بنام شمال خراسان هستند.
نقطه قوت دیگر فیلم تنبور نوازی و آواز خوانی همزمان خانم دنیا کمالی بود که تأثیر شدیدی بر مخاطب می گذاشت و در حالی که آواز خواندن زنان در شرایط فعلی ایران، تابو و ممنوع است، انتخاب ایشان به عنوان نوازنده و خواننده بسیار انتخاب هوشمندانه ای بود.
دنیا ترانه بسیار زیبایی میخواند و در پایان فیلم هم پیامِ خود، مردم سلحشور کرد و فیلمساز را یکجا به مخاطبین می دهد که:
“به امید روزی که هرکس به جای اسلحه، سازی در دست بگیرد.”
رمز و راز تاثیر تنبور بر روح و جان ما نیز همین است که تنبور، حافظه تاریخی چند هزار ساله قوم و نژاد ما است، حافظهای که شاهد همه پیروزیها، شکستها، فراز و فرودها و غم و شادیِ تمدن کهنسال ایرانی بوده و در وجود نماینده خلفِ قوم ما، یعنی مردم سلحشور کردستان و در قامت تکیده سازی که به ظاهر چوبی و پوستی و سیمی خشک است، متبلور شده است.
خشک سیمی خشک چوبی خشک پوست
از کجا میآید این آوای دوست؟
بانگ گردشهای چرخ است اینکه خلق،
می نوازندش به تنبور و به حلق.
حامد اسماعیلیون: جمهوری اسلامی چگونه در امور داخلی کانادا دخالت میکند؟
در نخستین روز این کمیسیون تعدادی از فعالان سیاسی کشورهای چین، هند و روسیه و همچنین #حامد_اسماعیلیون فعال سیاسی و سخنگوی سابق انجمن خانوادههای قربانیان پرواز #ps752 در باره روشهای دخالت این کشورها در امور داخلی کانادا شهادت دادند.
آغاز جلسات کمیسیون تحقیق در باره دخالت خارجی در سیستم انتخاباتی و نهادهای دموکراتیک کانادا
تحقیق عمومی درباره دخالت خارجی در فرآیندهای انتخابات فدرال و نهادهای دموکراتیک کانادا جلسات علنی خود را از روز چهارشنبه ۲۷ مارس ۲۰۲۴ شروع خواهد کرد.
کانادا سلمان سامانی، مقام سابق جمهوری اسلامی را اخراج میکند
دادگاه مهاجرت کانادا، روز چهارشنبه ۲۰ مارس، حکم اخراج سلمان سامانی، قائم مقام و سخنگوی وزیر کشور در دولت حسن روحانی را صادر کرد.
انقلاب ٥٧ و زخمهاى آن
در جامعهاى كه هر گروه، هر حزب يا هر ايدئولوژى و طرفدارانش، ديگرى را قبول ندارند و همه ديكتاتورهاى كوچكى هستند، هرگز آزادى به دست نمىآيد.
٤٥ سال از انقلاب (شكوهمند يا نكبت) ميگذرد و هنوز يك اپوزيسيون يك دست و آزاديخواه نداريم!
پیام نوروزی مایکل پارسا نماینده پارلمان و وزیر امور کودکان، کامیونیتی و خدمات اجتماعی دولت انتاریو
پیام نوروزی مایکل پارسا نماینده پارلمان و وزیر امور کودکان، کامیونیتی و خدمات اجتماعی دولت انتاریو
روایتهای جنایت پرواز هواپیمای اوکراینی
انجمن خانوادههای قربانیان جنایت سرنگونی پرواز #PS752 اخیرا سه کتاب از خاطرات و روایتهای بازماندگان آن فاجعه منتشر کرده است.
کانادا فروش سلاح به اسرائیل را متوقف میکند
ملانی جولی وزیر امور خارجه کانادا روز سه شنبه اعلام کرد این کشور فروش تسلیحات به اسرائیل را متوقف خواهد کرد.
آیا جمهوری اسلامی در امور داخلی کانادا دخالت میکند؟
سال گذشته مشاور سابق امنیت ملی آقای جاستین ترودو هشدار داده بود که روسیه و جمهوری اسلامی به شکل خطرناکی در امور داخلی کانادا و نهادهای دموکراتیک این کشور دخالت میکنند.
البرز که می رفتیم
در گزارش اختصاصی #پرژن_میرور صحنههایی از مستند «البرز که میرفتیم» و گفتگو با کارگردان مستند و چند تن از فارغ التحصیلان سابق دبیرستان البرز و یکی از دبیران سابق معروفترین نهاد آموزشی مقطع متوسطه در ایران پیش از انقلاب را ببینید.
خاطرههای جنایت پرواز پیاس ۷۵۲
انجمن خانوادههای قربانیان پرواز PS752 در ادامه فعالیتهای متمرکز بر #دادخواهی ، اقدام به انتشار سه کتاب تازه با عنوانهای « نباید نوشته میشد- جلد ۱ »، « نباید نوشته میشد- جلد ۲ » و«سرخ در آغوش آسمان» کرده است.