علیرضا عنقائی، صراف تورنتویی متهم به دورزدن تحریم‌های علیه ایران

علیرضا عنقائی مهاجر ایرانی به کانادا و مدیر یک صرافی در شهر تورنتو توسط سازمان اطلاعات و امنیت کانادا موسوم به CSIS متهم به دور زدن تحریم‌های ایران و ارسال میلیون‌ها دلار از طرف دولت ایران به کانادا شده است.

شبکه خبری گلوبال نیوز به یک گزارش از سازمان اطلاعات و امنیت کانادا دست یافته که در این اسناد، علیرضا عنقائی که از طریق ویزای سرمایه گذاری اقامت دایم کانادا را به دست آورده با راه اندازی یک صرافی در شهر تورنتو و انتقال میلیون‌ها دلار ارز به کانادا، با دور زدن تحریم‌های مالی به دولت ایران کمک کرده است.

سازمان اطلاعات و امنیت کانادا در گزارش خود نوشته است که مسیر انتقال پول برای دور زدن تحریم‌ها از امارات متحده عربی و شهر دُبی صورت گرفته و مقصد نهایی پول‌ها شرکت صرافی او اِن جی در خیابان یانگ تورنتو بوده است که مالک این صرافی در مدارک ثبت شرکت‌ها، علیرضا عنقائی است.

مجموع پول‌های منتقل شده از این طریق هنوز مشخص نشده، اما CSIS در گزارش خود نوشته است که « بر اساس ارزیابی ما میلون‌ها دلار» بوده است. بر اساس همین گزارش در یک فقره انتقال پول، مبلغ ۶۰۰ هزار دلار کانادا به این صرافی منتقل شده است.

در گزارش سازمان اطلاعات و امنیت کانادا زمان انتقال این پول‌ها یا مورد مصرف آنها مشخص نشده، اما در گزارش آمده است که تحقیقات این سازمان با « فعالیت‌های متاثر از دخالت‌های خارجی» مرتبط است که این موضوع به صورت مخفیانه انجام شده و با منافع دولت کانادا در تضاد است.

شرکت صرافی او ان جی ONG Currency Exchange به عنوان یک شرکت خدمات پولی در ژانویه ۲۰۱۰ در کانادا به ثبت رسیده است. اسناد اداره ثبت شرکت‌ها در کانادا نشان می‌دهند که آدرس این شرکت با آدرس منزل مسکونی علیرضا عنقائی یکسان است و او تنها مدیر این شرکت می‌باشد. در وب سایت این شرکت نوشته شده است که شرکت صرافی او ان جی خدمات پولی « امن و مطمئن » ارایه می‌دهد.

در گزارش سازمان اطلاعات و امنیت کانادا آمده است که شرکت صرافی متعلق به علیرضا عنقائی اقدام به انتقال پول از بانک صادرات ایران، که یک بانک دولتی است، به کانادا کرده است. بانک صادرات ایران تحت تحریم‌های مالی کانادا است و وزارت خزانه داری آمریکا نیز این بانک را متهم به انتقال پول به گروه‌های حماس، حزب‌اله و دیگر گروه‌های تروریستی کرده است.

بر اساس گزارش سازمان اطلاعات و امنیت کانادا، در بازجویی که در روزهای ۲۷ و ۲۸ نوامبر ۲۰۱۹ توسط این سازمان صورت گرفته، علیرضا عنقائی اظهار کرده است که مالک یک شرکت خصوصی مبادله پولی است که می‌تواند وجوهی را از بانک صادرات ایران و سایر فعالان مالی این کشور به کانادا انتقال دهد.

در همین گزارش علیرضا عنقائی توضیح داده است: « برای این منظور، بانک صادرات برای دور زدن تحریم‌ها پول را به دُبی منتقل می‌کند، از آنجا این پول‌ها به شرکت صرافی من در کانادا انتقال پیدا می‌کنند.» 

در گزارش CSIS نوشته شده: « برای شفافیت بیشتر، آقای عنقائی اظهار داشت که او می‌داند مراحل دور زدن تحریم‌های اقتصادی به طور آشکارا غیر قانونی است. آقای عنقائی اقرار کرده است که حداقل به مدت سه سال اقدام به این فعالیت‌های غیر قانونی می‌کرده است.» 

در ادامه همین گزارش آمده است: « آقای عنقائی تایید کرده است که دولت ایران برای انتقال پول به کانادا از شرکت صرافی او استفاده کرده و برای انجام چنین روندی، او اطمینان حاصل می‌کرده که این مبالغ برای دور زدن تحریم‌ها از مسیر امارات متحده عربی عبور کنند.»

بر اساس اسناد مرکز تحلیل گزارشات و مبادلات مالی کانادا (FINTRAC )، شرکت صرافی او ان جی در سال ۲۰۱۲ منحل شده است.

بر اساس اسناد دادگاه فدرال، علیرضا عنقائی در روز ۵ مِی ۲۰۰۸ به عنوان یک مهاجر سرمایه گذار وارد مونترال کانادا می‌شود. او دارای دو خانه در شهر ریچموند‌هیل و دو دستگاه اتومبیل لکسوس و آئودی است. او هر ماه مبلغی را به صورت اعانه به یک مسجد ایرانی در کانادا اهدا می‌کند و در مدت زمان حضور خود در کانادا، شهروندی کشور سنت کیس و نویس را نیز دریافت کرده است.

بر طبق مدارک دادگاه انتاریو، علیرضا عنقائی درآمد رسمی خود را در سال ۲۰۰۸ مبلغ ۷۵۰۰ دلار، در سال ۲۰۰۹ مبلغ ۴۰ هزار دلار و در سال ۲۰۱۰ مبلغ ۶۳ هزار دلار اعلام کرده است. 

قاضی دادگاه خانواده انتاریو که پرونده طلاق آقای عنقائی از همسر اول او را در دست دارد این مبالغ را با شیوه زندگی خانوادگی علیرضا عنقائی غیر قابل باور می‌داند. 

علیرضا عنقائی در حال حاضر به تنهایی مدیریت شرکت پرستیژ رایت ( Ptrstige Right Inc ) را در اختیار دارد که در وب سایت این شرکت نوشته شده در زمینه ارایه تجهیزات جراحی مقرون به صرفه و با کیفیت فعالیت دارد.

مدارک ثبتی شرکت پرستیژ رایت نشان می‌دهند که این کمپانی به نام شرکت آتیه طلایی (Golden Future Inc) نیز شناخته می‌شود. در پرونده درخواست شهروندی آقای عنقائی ذکر شده که او در شرکت صرافی گلدن فیوچر در تورنتو مشغول به کار است. مدارک ثبتی نشان می‌دهند که او تنها مدیر این شرکت است و این شرکت در حال حاضر فعال است.

علیرضا عنقایی ۴۴ ساله شهروند ایران و ساکن شهر وان در شمال تورنتو به شبکه خبری گلوبال نیوز گفته است که او قربانی تبعیض است و هیچ پولی را برای دولت ایران که به گفته او از آن دولت حمایت نمی‌کند، به کانادا منتقل نکرده است. او گفته است: « این پول متعلق به دولت نبوده است.» 

علیرضا عنقائی به گلوبال نیوز گفته است: « تمام انتقال‌های پولی مربوط به مشتریان او بوده که از شرکت صرافی وی برای انتقال پول از ایران به کانادا استفاده کردند و مقامات کانادایی نمی‌توانند هیچ خلافی را اثبات کنند. آنها هیچ مدرکی ندارند.»

در گزارش سازمان اطلاعات و امنیت کانادا اشاره شده است که اداره مالیات کانادا، علیرضا عنقائی را مبلغ ۶۴۴ هزار دلار جریمه کرده است. دلیل این جریمه توضیح داده نشده اما سازمان CSIS نوشته است که این مبلغ مدتی بعد به ۱۹۵ هزار دلار کاهش یافته است و آقای عنقائی نیز اظهار کرده که هنوز بدهی خود به اداره مالیات کانادا را پرداخت نکرده است.

در بخش دیگری از گزارش سازمان اطلاعات و امنیت کانادا نوشته شده: « آقای عنقائی اظهار داشته که اگر قرار بر این بود که از چنین روابطی سود ببرد، خوشحال می‌شد که برای یک سازمان امنیتی خارجی بخصوص یک سرویس امنیتی از ایران کار کند.»

بر اساس مدارک دادگاه خانواده انتاریو، در سال ۲۰۱۱ خانواده آقای عنقائی برای سال نوی ایرانی به ایران مسافرت می‌کنند. آقای عنقائی همراه با فرزندان خود اما بدون همسر اول خود به کانادا بر می‌گردد، او تمام مدارک شناسایی همسر اول خود را در همان زمان از بین می‌برد.

قاضی دادگاه خانواده انتاریو در مدارک دادگاه نوشته است: « به محض اینکه همسر اول متوجه می‌شود که او و فرزندانش ایران را ترک کرده‌اند، می‌فهمد که همسرش او را بر اساس قوانین اسلامی ایران ممنوع‌الخروج کرده است. بر اساس قوانین اسلام یک زن ازدواج کرده نمی‌تواند بدون اجازه همسر از ایران خارج شود.»

در ادامه اسناد دادگاه خانواده انتاریو آمده است: « همسر اول آقای عنقائی بدون مدارک شناسایی و بدون در اختیار داشتن هیچ پولی فقط با لباس تن خود ایران را ترک می‌کند. هنگامی که همسر اول علیرضا عنقائی در ایران گرفتار بوده متوجه می‌شود که همسر او در حال فروش هر دو خانه خود در ریچموند‌هیل است.»

همسر اول آقای عنقائی در نهایت به کانادا می‌آید و متوجه می‌شود که با یک زن دیگر جایگزین شده و مجبور می‌شود به یک مسافرخانه برود.

در ادامه اسناد دادگاه خانواده انتاریو در سال ۲۰۱۲ آمده است: « همسر اول بر این باور است که همسر او مرد ثروتمندی است و ثروت او بیش از ۲۵ میلیون دلار است. اظهارات همسر این خانم نشان از این دارد که او مرد فقیری است. شوهر از وضعیت واقعی مالی خود یک حالت اسرار آمیزی ساخته است. هیچ راهی وجود ندارد که دادگاه بتواند ادعای شوهر مبنی بر فقیر نبودن وی را بررسی کند.»

در سال ۲۰۱۳ علیرضا عنقائی برای شهروندی کانادا درخواست می‌دهد، اما با یک مشکل مواجه می‌شود. نام او به دلیل اتهام ارایه چک بی محل و تحت تعقیب بودن توسط پلیس اینتر‌پول در لیست افراد تحت تعقیب دولت امارات متحده عربی قرار داشته است.

بر اساس گزارش دفتر دادستانی دولت دبی، مجموع چک‌های پرداخت نشده علیرضا عنقائی ۳۹ میلیون درهم اماراتی معادل ۱۳ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار کانادایی با نرخ امروز بوده است. پلیس اینتر‌پول نام او را در لیست افراد تحت تعقیب در گروه کلاهبرداری اقتصادی قرار داده است.

آقای عنقائی توضیح داده است که او بر روی پروژه‌های ساختمانی در دبی کار می‌کرده ولی پس از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ تمام پول خود را از دست می‌دهد. او اصرار دارد که دیگر تحت تعقیب پلیس اینتر‌پول نیست.

علیرضا عنقائی در سال ۲۰۱۶ گفته است: « صرف نظر از این مشکلات که مربوط به گذشته هستند، در حال حاضر با همسر دوم و سه فرزندم که در تورنتو به مدرسه می‌روند با آرامش در کانادا زندگی می‌کنم. به کلاس زبان انگلیسی می‌روم و در دوره دریافت گواهینامه خلبانی ثبت نام کرده‌ام. در حال حاضر مشغول فروش مصالح و مواد ساختمانی و تجارت بین‌المللی هستم.» 

در مدارک دادگاه هیچ نشانه‌ای از اینکه او در کانادا به جرمی متهم شده باشد وجود ندارد.

آقای علیرضا عنقائی تاکنون چهار بار برای دریافت شهروندی کانادا در دادگاه فدرال علیه دولت کانادا پرونده تشکیل داده است. در ۲۵ فوریه ۲۰۲۰ یکی از تحلیلگران ارشد وزارت مهاجرت، شهروندی و پناهندگی کانادا در پرونده وی نوشته است که تقاضانامه شهروندی آقای عنقائی تعلیق شده و دلیل آن این است که توسط سازمان اطلاعات و امنیت کانادا مبنی بر این که او با اقرار خود در دور زدن تحریم‌های مالی و ارسال پول به کانادا به دولت ایران کمک کرده است اتهام وارد شده و این پرونده تحت بررسی قرار دارد.

آخرین درخواست تجدید نظر علیرضا عنقائی در پرونده درخواست شهروندی به دادگاه فدرال در تاریخ ۹ نوامبر ۲۰۲۰ مورد قبول واقع نشده اما آقای عنقائی گفته است که برای دریافت شهروندی کانادا مبارزه خود را ادامه خواهد داد.

وی گفته است: « من قصد ندارم از درخواست خود دست بکشم، قصد کنار گذاشتن درخواست خود را ندارم چون این حق من است.»

متن کامل گزارش گلوبال نیوز همرا ه با گفتگو با کاوه شهروز، حقوقدان و فعال حقوق بشر ایرانی-کانادایی و پروفسور استفانی کاروین، کارشناس امنیت ملی در دانشگاه کارلتون را اینجا بخوانید.