گفتگویی با تاریخ شکننده ما

by | May 2, 2019

دکتر رامین جهانبگلو

چند روز پس از آتش‌سوزی کلیسای معروف نتردام پاریس، دکتر رامین جهانبگلو، استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز صلح گاندی، در دانشگاه جیندال در هند، یاداشتی در روزنامه سایت رسانه The Hindu در باره نقش و تأثیر تاریخی کلیسای نتردام بعنوان یکی از مهم‌ترین میراث‌های تاریخی و فرهنگی جهان نوشته است.

با اینکه در زمان جهانی شدن تاریخ قرار داریم، فقط پس از نابودی و تخریب میراث تاریخی در بلایای طبیعی و جنگ‌ها است که متوجه می شویم، خاطره‌های تاریخی ما چقدر شکننده است. آتش‌سوزی بزرگی که بخش عمده‌ای از سقف کلیسا نتردام پاریس را در هفته‌های گذشته از بین برد، یاد‌آوری ترسناکی بود از اینکه چند قرن میراث، ممکن است در چند دقیقه از بین برود. البته مردم فرانسه‌ با حمایت اکثر ثروتمندان اروپا، آمریکا و دیگران می‌توانند بنای این ساختمان را از نو بسازند و این کار با جمع‌آوری پول و قرن‌ها تجربه در صنعت امکان‌پذیر خواهد شد. اما بازسازی کلیسا نتردام پاریس لزوماً به این معنی نیست که روح اصلی و پیشین این کلیسا و قطعه سنگ‌هایی که تاریخ اجتماعی و جغرافیایی خود را بازگو می‌کردند را نیز بتوانیم بازسازی کنیم.

بی‌شک، برای مدت بیش از ۸۰۰ سال، کلیسای جامع نتردام پشتوانه اصلی تبدیل ابدی پاریس به عنوان «قلب جهان» بوده است.

گنجینه تاریخ

به عنوان یک نشانه قدرتمند معنوی در باور مسیحیت، گنجینه ارزشمندی در (کلیسای نتردام) وجود داشت، از جمله تاجی از خار که گفته می‌شود بر روی سر حضرت مسیح قرار داشته است. پس از آنکه ژاندارک در سال ۱۴۳۱ به دلیل ارتداد اعدام شد، در سال ۱۹۰۹ در این کلیسا تقدیس شد، و برای مدت بیش از سه قرن، نتردام به عنوان نمادی از تغییر سیاسی در فرانسه پا برجا ایستاد. در طول انقلاب فرانسه، گنجینه این کلیسا به تاراج رفت. با این‌حال، همانطور که در نقاشی مشهور ژاک لویی داوید مشاهده می‌شود، در سال ۱۸۰۴ ناپلئون بناپارت با تاج‌گذاری در نتردام خود را پادشاه فرانسه نامید. دیگر مراسم مشهور سیاسی در قرن‌های بیست و بیست و یک در فرانسه، مانند آزادی پاریس از اشغال نازی‌ها در سال ۱۹۴۴، وداع با شارل دوگل در ۱۹۷۰، و مراسم یادبود برای فرانسوا میتران در سال ۱۹۹۶، در کلیسای جامع نتردام انجام شده‌اند.

اما آخرین و نه کم اهمیت‌ترین نشانه نتردام این است که برای تقریباً ۹۰۰ سال، در مرکز ادبیات فرانسه و جهان قرار داشته است. همه ما گوژ‌ پشت نتردام ویکتور هوگو (۱۸۳۱) را که از نتردام به عنوان مرکز توطئه استفاده می‌کرد به یاد داریم. اشاره‌های چند‌باره هوگو به معماری کلیسای نتردام حیرت‌آور و نفس‌گیر است.

شگفت آنکه، هوگو آتش‌سوزی و شعله‌های آتش را در کلیسا توصیف می‌کند (وقتی کازیمودو برای حفظ جان اسمرالدا، از آتش و سنگ برای حمله به تراند استفاده می‌کند): «تمام چشم‌ها به سوی بام کلیسا دوخته شد. آنچه می‌دیدند عجیب بود. در نوک بالاترین نقطه کلیسا، بالاتر از پنجره سرخ مرکزی، شعله‌ بزرگی از آتش و دود از میان دو مناره کلیسا با گردبادی از جرقه‌های گسترده و نامنظم و ترسناک زبانه می‌کشد.»

حتی برای آنهایی که مذهبی نیستند، و هنوز به کلیسا به عنوان یک خانه معنوی و یادبودی از شکوفایی آفرینش انسان اعتقاد دارند، آتش هولناکی که این بنای گوتیک را ویران می‌کرد، لحظه‌ای از تراژدی و اندوه بوده است. زمان، ممکن است همانگونه که هوگو در داستان خود نوشته است، نتردام را در خود بلعیده باشد، اما انسان همیشه دشمن میراث خود بوده است.

روح آزادی

در حقیقت آنچه برای هوگو، به مانند دیگر نویسندگان و روشنفکران هم‌ دوره خود اهمیت داشت، روح آزادی بود که نتردام نماد آن بود. همانگونه که آشکارا گفته است« در این زمانه، برای افکار نوشته شده بر سنگ، امتیازی هست که کاملاً با آزادی مطبوعات کنونی  قابل مقایسه است. و این آزادی معماری است.» هوگو راست می‌گوید. برای درک روح نتردام، و همینطور پاریس، باید مثل یک ولگرد آزاد بود. باید اجازه داد به محض دیدن سنگی ارزشمند که پس از ویرانه‌های فاجعه باقی مانده است، نگاه‌ در بازی نور جذب شود.

بدون سنگ‌های نتردام، این گستره زیبا‌شناسی، هرگز نمی‌توانستیم مسوؤلیت‌هایمان را در جهان انجام دهیم. در این سده اگر می‌خواهیم، حتی به قیمت زندگی در یک دنیای پر از هرج و مرج در خانه باشیم، باید سعی کنیم با گذشته شکننده خود گفتگو کنیم. ما نیاز داریم تا حواس خود را آموزش دهیم و به حافظه تاریخی و میراث فرهنگی خود که مظهر آن است نگاه متفاوتی داشته باشیم.

برای قرن‌ها، انسان شاهد نابودی حافظه تاریخی خود بوده است، و هر بار در جدیدی برای همیشه به روی سرنوشت مشترک ما بسته شده است. همه بر این باور هستیم که این اتفاق دیگر نباید هرگز تکرار شود. اما اتفاق می‌افتد، و هیچیک از ما نمی‌توانیم با این موضوع کنار بیاییم.

با این‌حال، با چنین چشم‌اندازی از غم و اندوه، که خود را در شکنندگی تاریخ انسانیت نشان می‌دهد، یک افق و دورنمای معنوی وجود دارد که عشق به انسانیت را بیان می‌کند. بنابراین، میراث تاریخی، نوعی لذت توصیف گذشته را، به‌رغم اندوه تخریب تاریخی آن، ابراز می‌کند. این لذت در شاهد گذشته بودن است، که در چهارچوب حافظه تاریخی ما به آگاهی منجر خواهد شد. این آگاهی قوی‌ترین دلیل برای موفقیت همزیستی آرام میان گذشته و زمان حال را به وجود می‌آورد. آنهایی که نمی‌توانند این را ببینند، فراموش می‌کنند که روزی دعا می‌کردند لوله‌های ارگ نتردام پاریس مجدداً از مکان مقدس شنیده شود.

برای درج آگهی خود در پرژن میرور

با ما تماس بگیرید

[email protected]

چه راهکارهای قانونی برای بازپس‌گیری کنگره ایرانیان وجود دارد؟

چه راهکارهای قانونی برای بازپس‌گیری کنگره ایرانیان وجود دارد؟

بهرام جلایر، از فعالان اجتماعی نام آشنای جامعه ایرانیان بزرگشهر تورنتو و از دست‌اندرکاران کمپین بازپس‌گیری کنگره ایرانیان در گفتگویی مشروح(در دو بخش) از ساز و کار کمپین و مراحل مختلف برای دستیابی به اهداف کارزار بازپس‌گیری کنگره می‌گوید.

در چهل و نهمین جشنواره جهانی فیلم تورنتو چه گذشت؟

در چهل و نهمین جشنواره جهانی فیلم تورنتو چه گذشت؟

امسال، جشنواره تورنتو کم‌مایه‌تر از سال‌های پیش برگزار شد. تعداد فیلم‌های خوب به روشنی کمتر از سال‌های پیش – و به‌ویژه پارسال – بود. با این‌حال، چند سینماگر درخشش خوبی در جشنواره داشتند. از محمد رسول‌اف با پرمایه‌ترین ساخته‌اش تا کنون، “دانه انجیر معابد” گرفته تا میلاد تنگ‌شیر از ایتالیا با نسخه امروزین “دزد دوچرخه” ویتوریو دسیکا، و نسخه بازسازی شده “سن بلوغ” از سهراب شهید ثالث.

معرفی کتاب و بررسی نشر به زبان فارسی با فرشته مولوی

در هفتمین نمایشگاه کتاب بدون سانسور تورنتو، فرشته مولوی، نویسنده و مترجم ایرانی-کانادایی کتاب‌هایی که در ماه‌های گذشته و پس از خیزش انقلابی مهسا منتشر کرده را معرفی کرد و به نکات مهم و شنیدنی در باره موانع و مشکلات انتشار کتاب به زبان فارسی در مهاجرت اشاره کرد.

حامد اسماعیلیون: نه می‌بخشیم و نه فراموش می‌کنیم

مراسم یادبود امیر جواد اسد زاده، جوان ۳۶ ساله ایرانی که به دلیل شرکت در تظاهرات اعتراضی خیزش انقلابی زن، زندگی، آزادی در شهر مشهد، زیر سرکوب شدید نیروهای بسیجی قرار گرفت و جان باخت، روز ۴ فوریه ۲۰۲۳، از طرف خواهر او در شهر تورنتو برگزار شد.

گفتگو با کاوه شهروز کاندیدای انتخابات آینده پارلمان کانادا

کاوه شهروز در گفتگو با #پرژن_میرور در باره شهادتش در کمیسیون بررسی دخالت خارجی درامور کانادا، انگیزه‌اش برای شرکت در انتخابات مجلس قانونگذاری این کشور، دلایل ترک حزب لیبرال کانادا و پیوستن به حزب کانسرواتیو این کشور، ایجاد فضای ترس و نگرانی برای ایرانیان مخالف جمهوری اسلامی در کانادا، از طرف عوامل سپاه پاسداران و وابستگان به حکومت، و سیستم انتخاباتی کانادا در دو مرحله درون حزبی و انتخابات فدرال می‌گوید.

حمایت ترودو از زنان و دختران ایرانی در روز جهانی دختر

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، روز سه شنبه ۱۱ اکتبر، در پیامی به‌مناسبت «روز جهانی دختر»، با تأکید بر مبارزات اخیر زنان و دختران در ایران، گفت کانادا از آنها حمایت می‌کند.

شب همبستگی با ایران، شب اعتراض است

روز ۲۵ ماه مارس یکی از بزرگترین و مهم‌ترین گردهمایی‌های فرهنگی-سیاسی، پس از آغاز جنبش انقلابی زن، زندگی، آزادی، در شهر تورنتو برگزار می‌شود.

چرا هیئت مدیره کنگره ایرانیان کانادا مشروعیت ندارد؟

هیئت مدیره کنونی کنگره ایرانیان کانادا در سال‌‌های اخیر در مورد تعداد اعضای این نهاد سکوت کرده است در حالیکه در آخرین انتخابات و مجمع عمومی کنگره کمتر از ۲۰۰ تن شرکت کرده بودند و گفته می‌شود تعداد اعضای رسمی نیز بیش از این تعداد نیست.

رهبری نوین سیاسی، برای آینده ایران

کتاب رهبری نوین سیاسی و نظریه‌ی ۲۱، تازه‌ترین اثر پژوهشی دکتر عطا هودشتیان، استاد علوم سیاسی و جامعه‌شناسی اخیراً منتشر شده است.

زاد روز ری‌یرا اسماعیلیون

ری‌یرا اسماعیلیون، تنها فرزند #حامد_اسماعیلیون ، اگر قربانی جنایت سرنگونی پرواز پی‌اس ۷۵۲ نشده بود، حالا ۱۴ ساله می‌شد.

داریوش مهرجویی یعنی سینمای تفکر

بمناسبت اکران مستند «داریوش مهرجویی: ساختن فیلم گاو» در شهر تورنتو در روز ۱۸ نوامبر ۲۰۲۳، دکتر بهمن مقصودلو، در گفتگویی ویژه با محمد تاج‌دولتی، سردبیر سایت خبری #پرژن_میرور ، در باره روند ۲۰ ساله تهیه و ساخت مستند داریوش مهرجویی، ویژگی‌های سینمایی و هنری و نقش و جایگاه داریوش مهرجویی در سینما ایران و جهان می‌گوید.

پایان چهار روز نگرانی در سه استان مرکزی کانادا

ميلز ساندرسون ۳۲ ساله، یکی از دو متهم حملات مرگبار ساسکاچوان پس از چهار روز تعقیب و گریز ساعاتی پس از دستگیری درگذشت.

کانادا حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل را محکوم کرد

کانادا حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل را محکوم کرد

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، پس از گفتگو با سایر رهبران گروه ۷ درباره حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل و اقداماتی که ارتش اسرائیل در هفته‌های اخیر علیه حزب‌الله در لبنان انجام داده است، به خبرنگاران گفت: «ما به طور قاطع حمله موشکی بالستیک ایران به اسرائیل، که اقداماتی بی‌ثبات‌کننده از سوی این رژیم تروریستی در منطقه است و جان غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد و خطر جنگی وسیع‌تر به همراه دارد، را محکوم کردیم.»

ایرانیان و ترومای جمعی: از درد تا درمان

ایرانیان و ترومای جمعی: از درد تا درمان

بنیاد چشم‌انداز ایران آزاد، «انجمن دانشجویان دانشگاه تورنتو برای ایران آزاد» و نهاد حقوقی «ParsiLaw»، روز ۲۹ اوت ۲۰۲۴ یک جلسه سخنرانی و پرسش و پاسخ، با عنوان «ایرانیان و ترومای جمعی: از درد تا درمان» در دانشگاه تورنتو برگزار کردند.

روز ملی «حقیقت و آشتی» یا روز نارنجی

روز ملی «حقیقت و آشتی» یا روز نارنجی

چهارمین روز ملی «حقیقت و آشتی» یا «روز نارنجی»، دوشنبه ۳۰ سپتامبر در کانادا جشن گرفته شد.
روز ملی حقیقت و آشتی در کانادا یک روز تعطیل فدرال است که یاد«کودکان گمشده و بازماندگان مدارس شبانه‌روزی، خانواده‌ها و جوامع بومیان» گرامی داشته می‌شود.

اعتراض دو تن از برجسته‌ترین سیاستمداران کانادا به دونالد ترامپ

اعتراض دو تن از برجسته‌ترین سیاستمداران کانادا به دونالد ترامپ

لوید اکسورتی، وزیر اسبق امور خارجه کانادا(۱۹۹۶تا۲۰۰۰)، و آلن راک، وزیر اسبق بهداشت(۱۹۹۷تا۲۰۰۲)، هر دو از برجسته‌ترین سیاستمداران لیبرال کانادا در دوران زمامداری ژان کرتین، در نامه‌ای سرگشاده خطاب به دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق و کاندیدای کنونی ریاست جمهوری آمریکا، به شدت به مطالب بخشی از کتاب تازه او اعتراض کرده‌اند.

در سفر کوتاه امانوئل ماکرون به کانادا چه گذشت؟

در سفر کوتاه امانوئل ماکرون به کانادا چه گذشت؟

امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه چهارشنبه شب برای یک سفر کوتاه و غیر رسمی ۲۴ ساعته به کانادا وارد اتاوا شد. آقای ماکرون پس از ورود به پایتخت کانادا مستقیماً به اقامتگاه رسمی جاستین ترودو رفت تا با او شام بخورد.

به خبرنامه پرژن میرور بپیوندید

Join our mailing list to receive the latest news and updates

You have Successfully Subscribed!

Share This

Share This

Share this post with your friends!