گفتگویی با تاریخ شکننده ما

by | May 2, 2019

دکتر رامین جهانبگلو

چند روز پس از آتش‌سوزی کلیسای معروف نتردام پاریس، دکتر رامین جهانبگلو، استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز صلح گاندی، در دانشگاه جیندال در هند، یاداشتی در روزنامه سایت رسانه The Hindu در باره نقش و تأثیر تاریخی کلیسای نتردام بعنوان یکی از مهم‌ترین میراث‌های تاریخی و فرهنگی جهان نوشته است.

با اینکه در زمان جهانی شدن تاریخ قرار داریم، فقط پس از نابودی و تخریب میراث تاریخی در بلایای طبیعی و جنگ‌ها است که متوجه می شویم، خاطره‌های تاریخی ما چقدر شکننده است. آتش‌سوزی بزرگی که بخش عمده‌ای از سقف کلیسا نتردام پاریس را در هفته‌های گذشته از بین برد، یاد‌آوری ترسناکی بود از اینکه چند قرن میراث، ممکن است در چند دقیقه از بین برود. البته مردم فرانسه‌ با حمایت اکثر ثروتمندان اروپا، آمریکا و دیگران می‌توانند بنای این ساختمان را از نو بسازند و این کار با جمع‌آوری پول و قرن‌ها تجربه در صنعت امکان‌پذیر خواهد شد. اما بازسازی کلیسا نتردام پاریس لزوماً به این معنی نیست که روح اصلی و پیشین این کلیسا و قطعه سنگ‌هایی که تاریخ اجتماعی و جغرافیایی خود را بازگو می‌کردند را نیز بتوانیم بازسازی کنیم.

بی‌شک، برای مدت بیش از ۸۰۰ سال، کلیسای جامع نتردام پشتوانه اصلی تبدیل ابدی پاریس به عنوان «قلب جهان» بوده است.

گنجینه تاریخ

به عنوان یک نشانه قدرتمند معنوی در باور مسیحیت، گنجینه ارزشمندی در (کلیسای نتردام) وجود داشت، از جمله تاجی از خار که گفته می‌شود بر روی سر حضرت مسیح قرار داشته است. پس از آنکه ژاندارک در سال ۱۴۳۱ به دلیل ارتداد اعدام شد، در سال ۱۹۰۹ در این کلیسا تقدیس شد، و برای مدت بیش از سه قرن، نتردام به عنوان نمادی از تغییر سیاسی در فرانسه پا برجا ایستاد. در طول انقلاب فرانسه، گنجینه این کلیسا به تاراج رفت. با این‌حال، همانطور که در نقاشی مشهور ژاک لویی داوید مشاهده می‌شود، در سال ۱۸۰۴ ناپلئون بناپارت با تاج‌گذاری در نتردام خود را پادشاه فرانسه نامید. دیگر مراسم مشهور سیاسی در قرن‌های بیست و بیست و یک در فرانسه، مانند آزادی پاریس از اشغال نازی‌ها در سال ۱۹۴۴، وداع با شارل دوگل در ۱۹۷۰، و مراسم یادبود برای فرانسوا میتران در سال ۱۹۹۶، در کلیسای جامع نتردام انجام شده‌اند.

اما آخرین و نه کم اهمیت‌ترین نشانه نتردام این است که برای تقریباً ۹۰۰ سال، در مرکز ادبیات فرانسه و جهان قرار داشته است. همه ما گوژ‌ پشت نتردام ویکتور هوگو (۱۸۳۱) را که از نتردام به عنوان مرکز توطئه استفاده می‌کرد به یاد داریم. اشاره‌های چند‌باره هوگو به معماری کلیسای نتردام حیرت‌آور و نفس‌گیر است.

شگفت آنکه، هوگو آتش‌سوزی و شعله‌های آتش را در کلیسا توصیف می‌کند (وقتی کازیمودو برای حفظ جان اسمرالدا، از آتش و سنگ برای حمله به تراند استفاده می‌کند): «تمام چشم‌ها به سوی بام کلیسا دوخته شد. آنچه می‌دیدند عجیب بود. در نوک بالاترین نقطه کلیسا، بالاتر از پنجره سرخ مرکزی، شعله‌ بزرگی از آتش و دود از میان دو مناره کلیسا با گردبادی از جرقه‌های گسترده و نامنظم و ترسناک زبانه می‌کشد.»

حتی برای آنهایی که مذهبی نیستند، و هنوز به کلیسا به عنوان یک خانه معنوی و یادبودی از شکوفایی آفرینش انسان اعتقاد دارند، آتش هولناکی که این بنای گوتیک را ویران می‌کرد، لحظه‌ای از تراژدی و اندوه بوده است. زمان، ممکن است همانگونه که هوگو در داستان خود نوشته است، نتردام را در خود بلعیده باشد، اما انسان همیشه دشمن میراث خود بوده است.

روح آزادی

در حقیقت آنچه برای هوگو، به مانند دیگر نویسندگان و روشنفکران هم‌ دوره خود اهمیت داشت، روح آزادی بود که نتردام نماد آن بود. همانگونه که آشکارا گفته است« در این زمانه، برای افکار نوشته شده بر سنگ، امتیازی هست که کاملاً با آزادی مطبوعات کنونی  قابل مقایسه است. و این آزادی معماری است.» هوگو راست می‌گوید. برای درک روح نتردام، و همینطور پاریس، باید مثل یک ولگرد آزاد بود. باید اجازه داد به محض دیدن سنگی ارزشمند که پس از ویرانه‌های فاجعه باقی مانده است، نگاه‌ در بازی نور جذب شود.

بدون سنگ‌های نتردام، این گستره زیبا‌شناسی، هرگز نمی‌توانستیم مسوؤلیت‌هایمان را در جهان انجام دهیم. در این سده اگر می‌خواهیم، حتی به قیمت زندگی در یک دنیای پر از هرج و مرج در خانه باشیم، باید سعی کنیم با گذشته شکننده خود گفتگو کنیم. ما نیاز داریم تا حواس خود را آموزش دهیم و به حافظه تاریخی و میراث فرهنگی خود که مظهر آن است نگاه متفاوتی داشته باشیم.

برای قرن‌ها، انسان شاهد نابودی حافظه تاریخی خود بوده است، و هر بار در جدیدی برای همیشه به روی سرنوشت مشترک ما بسته شده است. همه بر این باور هستیم که این اتفاق دیگر نباید هرگز تکرار شود. اما اتفاق می‌افتد، و هیچیک از ما نمی‌توانیم با این موضوع کنار بیاییم.

با این‌حال، با چنین چشم‌اندازی از غم و اندوه، که خود را در شکنندگی تاریخ انسانیت نشان می‌دهد، یک افق و دورنمای معنوی وجود دارد که عشق به انسانیت را بیان می‌کند. بنابراین، میراث تاریخی، نوعی لذت توصیف گذشته را، به‌رغم اندوه تخریب تاریخی آن، ابراز می‌کند. این لذت در شاهد گذشته بودن است، که در چهارچوب حافظه تاریخی ما به آگاهی منجر خواهد شد. این آگاهی قوی‌ترین دلیل برای موفقیت همزیستی آرام میان گذشته و زمان حال را به وجود می‌آورد. آنهایی که نمی‌توانند این را ببینند، فراموش می‌کنند که روزی دعا می‌کردند لوله‌های ارگ نتردام پاریس مجدداً از مکان مقدس شنیده شود.

برای درج آگهی خود در پرژن میرور

با ما تماس بگیرید

[email protected]

حامد اسماعیلیون: جمهوری اسلامی چگونه در امور داخلی کانادا دخالت می‌کند؟

حامد اسماعیلیون: جمهوری اسلامی چگونه در امور داخلی کانادا دخالت می‌کند؟

در نخستین روز این کمیسیون تعدادی از فعالان سیاسی کشورهای چین، هند و روسیه و همچنین #حامد_اسماعیلیون فعال سیاسی و سخنگوی سابق انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز #ps752 در باره روش‌های دخالت این کشورها در امور داخلی کانادا شهادت دادند.

تأثیر فضاهای کودکی در آثار هنرمند مهاجر

آثار هنرمندان مهاجر همیشه و همه جا ویژگی‌هایی دارد که در خلاقیت‌های هنری هنرمندانی که در سرزمین مادری خود پرورش یافته و زندگی می‌کنند مشاهده نمی‌شود.

وکیل الناز حاج تعمیری پلیس را مورد انتقاد قرار داده است

وکیل الناز حاج تعمیری که در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۲۲ در شهر واساگا بیچ در ۱۴۵ کیلومتری شمال تورنتو توسط سه مرد با لباس مبدل پلیس ربوده شد، جدیت پلیس در حفظ امنیت الناز را مورد انتقاد قرار داده است.

نمایش «تیمور لنگ» در تورنتو

نمایشنامه «تیمور لنگ»، کاری از کمپانی تأتر «این‌روزها»، به نویسنده‌گی و کارگردانی #محمد_یعقوبی از روز ششم تا بیست و پنجم فوریه ۲۰۲۴، به دو زبان انگلیسی و فارسی در سالن Crow’s Theatre در تورنتو به روی صحنه خواهد رفت.

پیام کریسمس نخست وزیر کانادا

جاستین ترودو نخست وزیر کانادا در پیام سنتی کریسمس خود، به مردم کانادا توصیه کرد که همسایگان خود را مانند خودشان دوست داشته باشند.

نرگس اسکندری شهردار فرانکفورت: به زنان مبارز ایران افتخار می‌کنم

گفتگوی پرژن میرور با نرگس اسکندری-گرونبرگ، نخستین شهروند آلمانی ایرانی ‌تبار که در یک شهر بزرگ در آلمان، به عنوان شهردار انتخاب شده است.

چهره نگاری عباس میلانی از استاد شجریان و ماجرای قانون اساسی او

رونمایی از جلد دوم کتاب «سی چهره» اثر دکتر عباس میلانی، نویسنده و استاد دانشگاه استنفورد، روز شنبه ۱۵ ژوئیه ۲۰۲۳، در محل بنیاد پریا برگزار شد.

جان توری، شهردار تورنتو استعفا داد

جان توری شهردار تورنتو، در ساعات پایانی جمعه شب ۱۰ فوريه ۲۰۲۳ یا حضور در یک کنفرانس خبری فوری از مقام خود استعفا داد.

تغییرات اساسی کابینه جاستین ترودو و چالش‌های روبرو

دو روز پس از اساسی‌ترین ترميم کابینه دولت فدرال کانادا، مهمترین پرسش در برابر جاستین ترودو این است که با تغییر و جابجایی ۳۰ وزیر و نگهداشتن فقط ۸ وزیر در پست‌های قبلی، آیا قادر خواهد بود از پس مشکلات و چالش‌های موجود تا پیش از انتخابات سراسری بعدی بربیاید یا نه.

آیا ورود و حضور مقامات جمهوری اسلامی در کانادا ممنوع می‌شود؟

آژانس خدمات مرزی کانادا اعلام کرده است که از ورود دهها مقام ارشد رژیم جمهوری اسلامی به این کشور جلوگیری کرده است و در حال تحقیق از حدود ۱۰۰ نفر از ایرانیان مقیم درباره روابط احتمالی آنها با جمهوری اسلامی ایران است.

انقلاب ٥٧ و زخم‌هاى آن

انقلاب ٥٧ و زخم‌هاى آن

در جامعه‌اى كه هر گروه، هر حزب يا هر ايدئولوژى و طرفدارانش، ديگرى را قبول ندارند و همه ديكتاتورهاى كوچكى هستند، هرگز آزادى به دست نمى‌آيد.
٤٥ سال از انقلاب (شكوهمند يا نكبت) مي‌گذرد و هنوز يك اپوزيسيون يك دست و آزاديخواه نداريم!

البرز که می رفتیم

البرز که می رفتیم

در گزارش اختصاصی #پرژن_میرور صحنه‌هایی از مستند «البرز که می‌رفتیم» و گفتگو با کارگردان مستند و چند تن از فارغ التحصیلان سابق دبیرستان البرز و یکی از دبیران سابق معروفترین نهاد آموزشی مقطع متوسطه در ایران پیش از انقلاب را ببینید.

خاطره‌های جنایت پرواز پی‌اس ۷۵۲

خاطره‌های جنایت پرواز پی‌اس ۷۵۲

انجمن خانواده‌های قربانیان پرواز PS752 در ادامه فعالیت‌های متمرکز بر #دادخواهی ، اقدام به انتشار سه کتاب تازه با عنوان‌های « نباید نوشته می‌شد- جلد ۱ »، « نباید نوشته می‌شد- جلد ۲ » و«سرخ در آغوش آسمان» کرده است.

به خبرنامه پرژن میرور بپیوندید

Join our mailing list to receive the latest news and updates

You have Successfully Subscribed!

Share This

Share This

Share this post with your friends!